اشتباه رایج هنگام استفاده از تسمه جرثقیل | معرفی ۸ اشتباه اصلی
تسمه‌های جرثقیل، چه از نوع الیافی باشند و چه سیم بکسلی، ابزارهای ضروری در جابه‌جایی بارهای سنگین در صنایع گوناگون هستند. کارایی بالا و سهولت استفاده از آن‌ها باعث شده تا به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار گیرند. بااین‌حال، استفاده نادرست از این ابزارها می‌تواند منجر به حوادث ناگوار، آسیب به تجهیزات، صدمه به بار و حتی خسارات جانی شود. شناخت اشتباه رایج هنگام استفاده از تسمه جرثقیل اولین قدم برای جلوگیری از این خطرات است.
عدم آگاهی یا نادیده‌گرفتن اصول ایمنی، متأسفانه یک اشتباه رایج هنگام استفاده از تسمه جرثقیل است که می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد. این مطلب به بررسی ۸ مورد از مهم‌ترین این اشتباهات و روش‌های جلوگیری از آن‌ها می‌پردازد تا ایمنی کار با این تجهیزات حساس را بیشتر کند.
انتخاب نوع یا متریال نامناسب تسمه برای بار
اولین قدم در استفاده ایمن از تسمه، انتخاب صحیح آن است. تسمه‌ها از مواد مختلفی مانند پلی‌استر، نایلون یا سیم‌بکسل ساخته می‌شوند و هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. برای مثال، تسمه‌های پلی‌استر مقاومت خوبی در برابر اسیدها دارند، درحالی‌که نایلون انعطاف‌پذیری بیشتری ارائه می‌دهد.
انتخاب متریال اشتباه بر اساس نوع بار (شکل، وزن، لبه‌ها) و شرایط محیطی (دما، مواد شیمیایی) می‌تواند باعث کاهش عمر تسمه یا حتی شکست ناگهانی آن شود. همیشه باید مشخصات بار و محیط کار را در نظر گرفت و تسمه‌ای با متریال و ساختار مناسب انتخاب کرد تا از بروز حادثه جلوگیری شود. این بی‌توجهی، نمونه‌ای از یک اشتباه رایج هنگام استفاده از تسمه جرثقیل است.
نادیده‌گرفتن ظرفیت بار مجاز؛ یک اشتباه رایج هنگام استفاده از تسمه جرثقیل
هر تسمه جرثقیل دارای یک “ظرفیت بار مجاز” یا Safe Working Load (SWL) مشخص است که معمولاً روی برچسب یا پلاک آن درج می‌شود. این عدد حداکثر وزنی را نشان می‌دهد که تسمه در شرایط ایده‌آل و به‌صورت عمودی (زاویه صفر درجه) می‌تواند تحمل کند. متأسفانه، یکی از خطرناک‌ترین اشتباهات، بارگیری بیش از این ظرفیت اسمی است.
باید توجه داشت که عواملی مانند زاویه باربرداری، نوع اتصال (مثل حالت خفتی یا بسکتی) و شرایط محیطی می‌توانند ظرفیت واقعی تسمه را به‌شدت کاهش دهند. همیشه قبل از استفاده، ظرفیت تسمه را بررسی کرده و وزن بار را به‌دقت تخمین بزنید. هرگز از تسمه‌ای که ظرفیت آن کمتر از وزن بار است یا برچسب ظرفیت آن خوانا نیست، استفاده نکنید.
استفاده از تسمه‌های آسیب‌دیده یا فرسوده
استفاده از تسمه‌ای که دچار آسیب‌دیدگی یا فرسودگی شده، ریسک بسیار بزرگی است. حتی آسیب‌های به‌ظاهر کوچک هم می‌توانند استحکام تسمه را به طور قابل‌توجهی کاهش دهند و منجر به پارگی ناگهانی زیر بار شوند. قبل از هر بار استفاده، تسمه باید به‌دقت مورد بازرسی چشمی قرار بگیرد.
به دنبال موارد زیر باشید:
بریدگی، پارگی یا سوراخ در بدنه تسمه
ساییدگی بیش از حد الیاف
آسیب‌دیدگی یا له‌شدگی دوخت‌ها
آثار سوختگی ناشی از حرارت، مواد شیمیایی یا جوشکاری
تغییر رنگ یا سختی غیرعادی الیاف
آسیب یا تغییر شکل در حلقه‌ها و اتصالات فلزی (در صورت وجود)
اشتباه رایج هنگام استفاده از تسمه جرثقیل؛ زاویه باربرداری نامناسب
وقتی بار توسط دو یا چند شاخه تسمه و با زاویه نسبت به خط عمود بلند می‌شود، نیروی کششی در هر شاخه تسمه افزایش می‌یابد. هرچه زاویه بین شاخه‌های تسمه و خط عمود بیشتر شود، ظرفیت باربری کل مجموعه تسمه کمتر می‌شود.
برای مثال، در زاویه ۶۰ درجه، ظرفیت تسمه به نصف ظرفیت اسمی آن کاهش پیدا می‌کند. عدم توجه به این اصل فیزیکی و استفاده از زوایای باز (بیش از ۶۰ درجه توصیه نمی‌شود) یک اشتباه رایج هنگام استفاده از تسمه جرثقیل است که می‌تواند باعث اضافه‌بار و شکست تسمه شود. همیشه باید زاویه باربرداری را در محاسبه ظرفیت مورد نیاز لحاظ کرد و در صورت لزوم از تسمه‌های بلندتر استفاده نمود تا زاویه بسته‌تر و ایمن‌تری ایجاد شود.
عدم محافظت تسمه در برابر لبه‌های تیز و سطوح ساینده
تسمه‌های الیافی، به‌ویژه در برابر لبه‌های تیز، گوشه‌های برنده و سطوح زبر بسیار آسیب‌پذیر هستند. تماس مستقیم تسمه با این سطوح می‌تواند به‌سرعت باعث بریدگی، سایش شدید و پارگی آن شود. این اتفاق می‌تواند کاملاً ناگهانی و بدون هشدار قبلی رخ دهد.
برای جلوگیری از این خطر، استفاده از “پدهای محافظ” (Wear Pads) یا غلاف‌های مخصوص در نقاط تماس تسمه با لبه‌های تیز بار یا تجهیزات، الزامی است. این محافظ‌ها نیرو را در سطح وسیع‌تری پخش کرده و از تماس مستقیم الیاف با لبه برنده جلوگیری می‌کنند. نادیده‌گرفتن این مورد، یک سهل‌انگاری و اشتباه رایج هنگام استفاده از تسمه جرثقیل محسوب می‌شود.
گره‌زدن، پیچاندن یا استفاده نادرست از اتصالات
گره‌زدن تسمه الیافی برای کوتاه‌کردن طول آن یا ایجاد یک نقطه اتصال، عملی بسیار خطرناک و مطلقاً ممنوع است. گره باعث تمرکز تنش شدید در یک نقطه و کاهش چشمگیر استحکام تسمه (گاهی تا ۵۰ درصد یا بیشتر) می‌شود. همچنین، پیچ‌خوردگی تسمه زیر بار نیز می‌تواند باعث توزیع نامتوازن نیرو و آسیب به الیاف شود.
باید از اتصالات استاندارد و مناسب مانند شگل‌ها و قلاب‌های مخصوص استفاده کرد و اطمینان حاصل نمود که تسمه به‌صورت صاف و بدون پیچ‌خوردگی زیر بار قرار می‌گیرد. استفاده صحیح از اتصالات بخش مهمی از جلوگیری از اشتباه رایج هنگام استفاده از تسمه جرثقیل است.
نگهداری و انبارش غیراصولی تسمه‌ها
عمر مفید و ایمنی تسمه‌های جرثقیل به نحوه نگهداری و انبارش آن‌ها نیز بستگی دارد. تسمه‌ها باید دور از عوامل آسیب‌زا نگهداری شوند. انبارش نامناسب و قرارگرفتن در معرض این عوامل می‌تواند به‌مرورزمان باعث پوسیدگی و کاهش استحکام تسمه شود که این خود یک اشتباه رایج هنگام استفاده از تسمه جرثقیل در بلندمدت است.
برخی نکات کلیدی در نگهداری عبارت‌اند از:
تمیزکردن: تسمه‌ها را پس از استفاده از آلودگی‌ها پاک کنید
خشک‌کردن: تسمه‌های خیس را قبل از انبارکردن، در محلی با تهویه مناسب و دور از حرارت مستقیم خشک کنید
محیط انبار: محل نگهداری باید خشک، خنک، تاریک و دارای تهویه مناسب باشد
دوری از مواد شیمیایی: تسمه‌ها را از تماس با اسیدها، بازها و حلال‌ها محافظت کنید
دوری از نور UV و حرارت: تابش مستقیم نور خورشید و نزدیکی به منابع حرارتی می‌تواند الیاف را تخریب کند
غفلت از بازرسی‌های دوره‌ای؛ یک اشتباه رایج هنگام استفاده از تسمه جرثقیل
علاوه بر بازرسی چشمی قبل از هر بار استفاده توسط کاربر، تسمه‌های جرثقیل باید به‌صورت دوره‌ای (مثلاً سالانه یا طبق دستورالعمل سازنده و الزامات قانونی) توسط فرد متخصص و واجد شرایط بازرسی شوند. این بازرسی‌ها دقیق‌تر بوده و ممکن است شامل بررسی سوابق، اندازه‌گیری‌ها و تست‌های غیرمخرب باشد.
بازرس متخصص می‌تواند آسیب‌هایی را تشخیص دهد که از دید کاربر عادی پنهان مانده‌اند. عدم انجام این بازرسی‌های دوره‌ای و ثبت نتایج آن‌ها، یک اشتباه رایج هنگام استفاده از تسمه جرثقیل است که می‌تواند منجر به استفاده از تسمه‌های ناایمن شود. تسمه‌هایی که در بازرسی دوره‌ای رد می‌شوند باید به طور واضح علامت‌گذاری و از دسترس خارج گردند.
خرید باکیفیت‌ترین و ایمن‌ترین تسمه جرثقیل از استحکام بلت
اجتناب از ۸ اشتباه رایج هنگام استفاده از تسمه جرثقیل که در این مقاله بررسی شد، مسئولیت تمام افرادی است که با این تجهیزات کار می‌کنند. آموزش مداوم کاربران و بازرسان و همچنین استفاده از محصولات باکیفیت و استاندارد، اساس یک عملیات باربرداری ایمن است.
برای اطمینان از ایمنی عملیات خود و تهیه تسمه‌های جرثقیل استاندارد و باکیفیت، کارشناسان ما در استحکام بلت آماده ارائه مشاوره تخصصی به شما هستند. با ما تماس بگیرید تا بهترین راهکار را برای نیازهای باربرداری خود بیابید.
سؤالات متداول
هر چند وقت یکبار باید تسمه جرثقیل بازرسی شود؟
تسمه‌ها باید قبل از هر بار استفاده توسط کاربر به‌صورت چشمی بازرسی شوند.
ظرفیت بار مجاز (SWL) به چه معناست؟
SWL حداکثر وزنی است که تسمه در شرایط کاملاً ایده‌آل (معمولاً کشش عمودی و مستقیم) برای تحمل آن طراحی شده است.
آیا می‌توان تسمه جرثقیل آسیب‌دیده را تعمیر کرد؟
به‌طورکلی، تعمیر تسمه‌های الیافی توصیه نمی‌شود و طبق بسیاری از استانداردها ممنوع است.
تسمه‌های حمل بار، از جمله ابزارهای کلیدی و پرکاربرد در جابه‌جایی ایمن و کارآمد بار در صنایع مختلف هستند. این تجهیزات به طور مداوم تحت‌فشار و سایش قرار دارند و طبیعی است که در طول زمان دچار فرسودگی یا آسیب‌دیدگی […]
عملیات جابه‌جایی بار در بسیاری از محیط‌های صنعتی با چالش‌های ویژه‌ای روبرو است. وجود رطوبت بالا، پاشش آب، نزدیکی به منابع حرارتی یا احتمال پاشش جرقه و مواد مذاب، شرایطی را ایجاد می‌کند که تسمه‌های باربرداری استاندارد، مانند انواع پلی‌استری […]
در هر عملیات باربرداری با جرثقیل یا عملیات کشش و بکسل خودرو، قلاب نقش حیاتی اتصال نهایی را ایفا می‌کند. تسمه، بار یا خودرو و تجهیزات بالابری یا کشنده، همگی از طریق این قطعه به ظاهر ساده به هم متصل […]
تسمه‌های جرثقیل، چه از نوع الیافی باشند و چه سیم بکسلی، ابزارهای ضروری در جابه‌جایی بارهای سنگین در صنایع گوناگون هستند. کارایی بالا و سهولت استفاده از آن‌ها باعث شده تا به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار گیرند. بااین‌حال، استفاده […]
تأثیر کیفیت تسمه جرثقیل بر کاهش هزینه‌ها و زمان چیست؟ در جهان صنعتی امروز، استفاده از تجهیزات مناسب و باکیفیت در عملیات جابه‌جایی و حمل بار بسیار اهمیت دارد. یکی از این تجهیزات مهم حیاتی در این صنعت، تسمه جرثقیل […]
نظرات کاربران